De aandelenkoers van Twitter is al enkele jaren op rij in vrije val en de geruchten over een mogelijke opdoeking van de microbloggingdienst waren dan ook niet van de lucht. Enkele gebruikers stelden vast dat de aandeelhouders en de markt niet beseften welke waarde Twitter, volgens hen, had voor de gebruiker. Met de hashtags #BuyTwitter en #WeAreTwitter brachten ze een beweging op gang met de vraag om de onderneming te laten overnemen door de gebruikers. In 2017 diende de beweging een motie in bij de algemene aandeelhoudersvergadering om een haalbaarheidsonderzoek uit te voeren naar de omvorming van platformen zoals Twitter tot coöperaties.
Deze scriptie analyseert de case van de beweging #BuyTwitter om mogelijke verbanden te analyseren tussen coöperaties en nieuwe sociale bewegingen enerzijds en de relevantie van het coöperatieve model voor de sociale-mediabedrijven anderzijds.
De analyse, die gebaseerd is op gesprekken met de actoren van de beweging en op persartikelen, blogs en interne documenten van de beweging, brengt diverse thema’s en discussiepunten aan het licht.
Het ontstaan van een dergelijke sociale beweging gekoppeld aan de coöperatieve beweging vraagt om de juiste omstandigheden: een kapitalistisch bedrijf in financiële moeilijkheden, een ruime gebruikersbasis waarvan steeds meer gebruikers ontevreden zijn over het huidige organisatiemodel en de bedrijfsfilosofie en een sociaal-politieke omgeving die beschouwd wordt als een bedreiging voor de democratie.
De beweging was gebaseerd op uiteenlopende doelstellingen, gaande van de bevordering van het coöperatieve model in het algemeen en platform cooperativism in het bijzonder tot de daadwerkelijke omvorming van Twitter tot een coöperatie. De verkregen resultaten (bewustmaking van het coöperatieve model, verspreiding van het concept platform cooperativism, vorming van het coöperatieve sociale netwerk social.coop enz.) werden dan ook heel anders ervaren en beoordeeld door de deelnemers.
De verdediging die werd aangevoerd voor de omvorming van Twitter tot een coöperatie was niet gericht op het coöperatieve model. Eerst moesten de diensten die door de sociale-mediaplatformen worden aangeboden opnieuw gekwalificeerd worden door aan te tonen dat ze de eigenschappen bezitten van collectieve goederen of collectieve infrastructuur en bijgevolg vragen om een democratischer beheer en een democratischere controle. In tweede instantie wordt de coöperatie voorgesteld als een ideaal model om dit type van goederen te beheren omdat ze beantwoordt aan de democratische vereisten.
Enkele belangrijke lessen die we uit deze scriptie kunnen trekken:
- het belang om veeleer te focussen op de specifieke kenmerken van de nieuwe activiteitensectoren dan op de organisatorische kenmerken om bewustmaking te creëren rond het coöperatieve model in nieuwe activiteitensectoren;
- de noodzaak om het juiste momentum te kiezen voor de lancering van “voortrekkersinitiatieven” om het coöperatieve model te promoten. De financiële moeilijkheden van een symbolisch kapitalistisch bedrijf en een verlies van vertrouwen door de aandeelhouders zijn enkele gunstige elementen die een doorslaggevende rol lijken te spelen om de aandacht te vestigen op de waarde die wordt gecreëerd voor de gebruikers en de noodzaak van een democratische controle door die gebruikers, voor wie de coöperatie een duidelijk voordeel heeft.
Bron:
Coop Research: 'An exploratory analysis of the implementation of cooperatives in social media companies: Insights from the #BuyTwitter Movement case'
Een samenvatting van de scriptie van Viktor Moermans, Jasper Weustenraad & Jingyue Zhang (KU Leuven, juni 2018)
