De Internationale Coöperatieve Alliantie (ICA) omschrijft een coöperatie als ’een autonome organisatie van personen die zich vrijwillig verenigen om hun gemeenschappelijke economische, sociale of culturele behoeften en ambities te behartigen door middel van een onderneming waarvan ze samen eigenaar zijn en die ze democratisch controleren.’
Een hele boterham. We gaan er even op in.
Coöperaties zijn ‘missiegedreven’ ondernemingen: zij vervullen de gemeenschappelijke behoefte(n) van hun vennoten. Die noden en opportuniteiten kunnen heel divers zijn:
Om deze behoefte - hun probleem of opportuniteit – te vervullen, wachten de vennoten niet op de markt of de overheid: ze nemen het heft in eigen handen en verenigen zich in een gezamenlijke onderneming.
De leden/vennoten/coöperanten kunnen dus ook heel divers zijn. Vandaar dat we spreken over 4 types coöperaties:
Het is het samengaan van deze drie relaties dat resulteert in een aparte dynamiek en een uniek ondernemingsmodel: gebruiker = eigenaar = 'controleur'.
'It meets your needs, because it is owned by you'
(ICA)
Bij coöperaties primeert dan ook 'doelmaximalisatie': een zo goed mogelijke dienstverlening opzetten voor de vennoten. Dat uit zich bijvoorbeeld in financiële praktijken zoals het delen van winst en verlies, coöperatieve restorno (teruggave of nabetaling), matig dividend, ondeelbaar kapitaal/kapitaal in de dode hand, etc.
De 6 coöperatieve waarden (zelfhulp, zelfverantwoordelijkheid, democratie, gelijkheid, gelijkwaardigheid en solidariteit) en de 7 ICA-principes zijn het DNA van coöperaties wereldwijd:
Naast deze, zijn de principes van F.W. Raiffeisen – een van de grondleggers van het coöperatieve gedachtegoed in Europa - inspirerend om te vertalen in een coöperatief ondernemingsplan.
“Waar wij alleen te klein voor zijn, dat doen we samen”
(Friedrich Wilhelm Raiffeisen, 1818-1888)
Samen ondernemen/werken is uiteraard niet evident. Het brengt verschillende uitdagingen met zich mee, maar het coöperatieve ondernemingsmodel heeft vooral vele troeven. Het is een ondernemingsmodel dat een antwoord kan bieden op verschillende (bedrijfs)economische en maatschappelijke uitdagingen.
”Als je snel wil gaan, ga dan alleen. Als je ver wil komen, ga dan samen.“
(Afrikaans gezegde)
Wil je meer informatie over coöperatief ondernemen? Vraag je je af wanneer dit ondernemingsmodel zinvol is?